In mijn nog te verschijnen familiekroniek beschrijf ik hoe generaties Rutten eeuwenlang een agrarisch leven leiden totdat de Europese landbouwcrisis dat vrijwel onmogelijk maakt. Veel mensen trekken daarom vanaf het laatste kwart van de negentiende eeuw naar de stad; daar laten zij zich omscholen voor een beroep in de publieke sector, zoals het onderwijs en de spoorwegen. Anderen kiezen ervoor om te emigreren.

Geen historisch-maatschappelijk fenomeen is zo goed te herleiden tot mijn eigen familiegeschiedenis als de trek naar de stad. Mijn betovergrootvader, Jan Rutten, werd op 8 juli 1893 in Venlo beëdigd als spoorwegbeambte en zou er tot aan zijn pensioen in 1931 een baanwachtershuisje bestieren. De voorouders aan mijn moederskant, de familie Cornelissen, maakten eenzelfde transformatie door, al waren zij niet actief in de akkerbouw.

Mijn oudovergrootvader Theodor Rutten (1759-1814) leefde in een tijd waarin kindersterfte aan de orde van de dag was. Je mocht van geluk spreken als de helft van je kinderen de kleutertijd overleefde. Dat gegeven, in combinatie met het gebrek aan ook maar één middel dat geboortebeperking mogelijk maakte, dwong ouders ertoe creatief om te gaan met de beschikbare (lees: bijbelse) namen die aan kinderen gegeven mochten worden.

In de praktijk betekende dat dat dezelfde naam aan verschillende kinderen gegeven werd, zij het steeds in een andere volgorde of in een andere vorm. Bij Theodor en zijn eerste vrouw Maria Backes (overleden in 1791) hield dat ook in dat de naam van een kind vrijkwam om aan een volgend kind te kunnen geven zodra het eerste kind met die naam was overleden. Een en dezelfde naam kon op deze manier diverse keren binnen een en hetzelfde gezin worden gegeven.